Kulak çınlaması, altında birçok muhtemel durum bulunduran bir semptomdur. Genellikle kulakta bir çınlama olarak tecrübe edilir, ama kulağa kükreme, tıkırtı, hışırtı ya da cızırtı gibi de gelebilir. Bunu tedavi etmek zor olabilir, ama bu adımları izlemek kulak çınlamanızı anlamanıza ve onu tedavi etmenize yardım edebilir. Kulak çınlaması ya beraberinde getirebileceği duyma kaybını tedavi edebilecek tek bir gerçek tedavi olmadığının farkına varmak önemlidir.
Kulak çınlamasına teşhis koymak ve tedavi etmek
1. Kulak çınlamasının altında yatan sebebi bulun. Kulak çınlaması tek başına bir hastalık değil, kulaktaki, beyindeki, kalpteki ve kan damarlarındaki diğer problemlerin bir semptomudur. Problemin altında yatan nedeni ortadan kaldırabilirseniz, kulak çınlaması kendiliğinden ortadan kalkabilir. Bu yüzden, kulak çınlamasından muzdaripseniz yapmanız gereken ilk şey bir doktoru aramaktır.
- Doktorunuz X-ray, audiogram, kalıntı engelleme ve yanıt uyarım odyometrisi gibi özelleştirilmiş testler yapabilir.
- Kulak çınlamanızı tetikleyen ya da kötüleştiren yiyeceklerin ya da durumların detaylı bir listesini tuttuğunuzdan emin olun ve doktorunuza aldığınız tüm ilaçları, vitaminleri, gıda takviyeleri gibi söyleyin.
- Kulak çınlamasına sebep olabilecek bazı altta yaygın sebepler arasında kulak kiri tıkanmaları, iç kulaktaki sıvı basıncı, enfeksiyon/iltihap, kulağın içindeki anormal kemik gelişimi, kan damarı bozuklukları, çenede şekil bozuklukları, anervizma (kan damarı şişmesi), belirli tip tümörleri ve sinir ya da Meniere hastalığı gibi iç kulak hastalıkları bulunur.
2. Belirli ilaçlar alın. Bazı ilaçların, sonuçları durumun kökenine bağlı olarak hastadan hastaya değişiklik gösterse de kulak çınlamasının semptomlarının azaltılmasında bir şekilde etkili olduğu bulunmuştur. Herhangi bir ilacın size uyup uymadığını görmek için doktorunuzla konuşun.
- Bazı insanlar, Amitriptilin(Laroxyl) ve Nortriptilin gibi üç halkalı antidepresanlar sayesinde şiddetli kulak çınlamasına karşı rahatlık buluyor. Ancak, bu ilaçlar bulanık görme, ağız kuruluğu ve kalp rahatsızlıkları gibi istenmeyen bazı yan etkilere yol açabilir.
- Klonazepam ve Gabapentin gibi antikonvülsan ilaçların kulak çınlamasının yol açtığı yüksek sesi ve rahatsızlığı bazı insanlarda azalttığı görülmüştür.
- Brezilya’da, alkolizmi tedavi etmek için kullanılan Akamprosat adlı bir ilacın önemli bir başarıyla kulak çınlamasının semptomlarını azalttığı test edilmiştir. İlaç şu anda Amerika’da testlerden geçmektedir.
- Kulak çınlamasının bazı insanlarda belirtilerini bastırdığı bulunan diğer ilaçların arasında anti-anksiyete ilaçları, antihistaminler ve hatta anestezi ilaçları vardır.
3. Gereksiz ilaçlardan kaçının. Bazı yaygın ilaçların kulak çınlamasının semptomlarını kötüleştirdiği bulunmuştur. Siz ya da doktorunuz ilaç dozajınızın kulak çınlamanızı etkilediğinizi düşünüyorsanız, dozajı azaltmak ya da belirli ilaçları tamamen kesmeye göze almak buna değebilir. Bazı daha yaygın ve kulak çınlamasına neden olabilen ya da kötüleştirebilen ilaçlar arasında:
- Belirli antibiyotikler, örneğin polymyxin B, erythromycin, vancomycin ve neomycin
- Bazı kanser ilaçları, örneğin mechlorethamine and vincristine.
- İdrar söktürücü ilaçlar, örneğin bumetanide, ethacrynic acid or furosemide.
- Aspirin- yüksek dozda alındığında
vardır.
4. Kulak kirini temizleyin. Birikmiş kulak kiri sertleşebilir ve kulak yolunu tıkayabilir ve duyma kaybına, bu da rahatsızlığa ve kulak çınlamasına yol açar. Eğer bu kulak çınlamanızın nedeniyse, semptomlar büyük ölçüde rahatlatılabilir ve tıkanma ortadan kalktığında tamamen tedavi bile edilebilir.
- Aşırı kulak kirini evde bebe yağı, mineral yağı ya da gliserin ile temizleyin. Bu yağlar kulak kirini yumuşatacak ve kendiliğinden temizlenmesine izin verecektir. Ayrıca hidrojen perokside damlaları ya da her yerde bulabileceğiniz kulak damlaları kullanarak aynı etkiyi elde edebilirsiniz.
- Bu metotlar işe yaramazsa, bir doktor ya da hemşire tarafından bu metotlardan biri kullanarak kulak kirinizi temizletebilirsiniz. Kulak kiri şırınga ile (kulak zarını temizleyerek) ya da özel tıbbi malzemelerle ya da vakumla temizlenebilir. Alternatif olarak, doktor kiri yumuşatmak için başka güçlü kulak damlaları reçete edebilir ve sonra son temizlik için geri gelmenizi isteyebilir.
- Kulak kirini kulak çubuğuyla temizlemeye çalışmak sadece kulak kirinin kulak yolunda daha ileri gitmesine ve tıkanmayı kötüleştirmeye sebep olabilir.
5. Duyma yardımcılarını göz önünde bulundurun. Kulak çınlamanıza duyma kaybı da eşlik ediyorsa, bir duyma yardımcısı kullanmak dışarıdan gelen seslerin sesini yükselterek ve bir yandan da artan ya da çınlayan sesleri azaltarak, şaşırtıcı bir şekilde iyi çalışır.
- İşitme yardımcıları dışarıdan gelen arka plan seslerini duyma kabiliyetini geri getirebilir, ki bu da kulak çınlamasını maskelemeye yardımcı olabilir.
- Kulak çınlamanızın duyma kaybıyla ilgili olduğunu düşünüyorsanız, size uyacak bir işitme yardımını (daha net duymanız gereken sesleri kuvvetlendiren) seçmeye yardımcı olabilecek bir odyologa görünün.
- İşitmeniz iyiyse/etkilenmemişse ama kulak çınlama bir problem ise, elektriksel bir uyarım kullanarak duyma sinirlerini tetiklemeyi sağlayacak implantlar da yaptırabilirsiniz. Bu, geçici bir süreliğine kulak çınlamasını durdurabilir.
Yaşam Tarzı Değişiklikleri ile Kulak Çınlamasını Düzenleme Yöntemleri
1. Yüksek sesli ortamlarda bulunmamaya çalışın. Kulak çınlaması, yüksek sesler tarafından tetiklenebilip, kötüleşebileceğinden; sesli ortamlardan kaçınmak, en azından o tarz ortamlarda geçirilen zamanı kısıtlamak yararlı olacaktır. Yüksek seslere, elektrikli süpürge ve diğer elektrikli aletler neden olabilir. Bu yüzden, bu aletleri kullanırken kulaklara dikkat etmek gereklidir. Yüksek sesten etkilenmemek için kulak tıkacı kullanılabilir.
2. Düzenli egzersiz yapmaya özen gösterin. Düzenli yapılacak egzersiz için yürüyüş, koşu, bisiklet sürme ve yüzme gibi kardiyovasküler egzersizlerden biri tercih edilebilir. Günlük olarak, en az 30 dakika egzersiz yapmak yarar sağlayacaktır. Bu egzersizler, kan akışını arttırdığından kalp ve kan dolaşımından dolayı ortaya çıkan kulak çınlamasının tedavisinde etkilidir. Buna ek olarak, egzersiz kişinin duygusal sağlığı da dahil olmak üzere genel sağlığına katkıda bulunur. Ancak düzenli egzersiz yapmayan ve bir sağlık sorunu bulunan kişilerin egzersize başlamadan önce doktora danışması uygun olacaktır.
3. Meditasyon ve gevşeme tekniklerinden yararlanın. Stres kulak çınlamasını kötüleştiren etmenlerdendir. Endişeli hissedilmeye başlandığında, rahatlamaya çalışmak için derin nefesler almak denenebilir. 4 sn kuralı derin nefes egzersizinin temel noktasıdır. 4 sn’de alınan derin nefes, 4 sn tutulduktan sonra, 4 sn boyunca yavaş yavaş dışarıya verilir. Nefes egzersizlerinin uygulanma süresi yaklaşık 1-2 dk ya da kişi kendini rahat hissedene kadardır. Nefes egzersizlerine eşlik eden bir plaj ya da sakinleştirici bir çocukluk anısı hayal etmek, rahatlamayı kolaylaştıracaktır. Stresli durum ve kişilerden olabildiğince kaçınmak da önemlidir. Bu aşamada yeni sorumluluk almamak en iyi seçim olacaktır. Stres seviyesini azaltmak için yoga ya da dövüş sanatları denemek yararlı olabilir. Bir ders bile olsa kişinin sosyal ve bilişsel durumunu iyileştirecektir.
4. Kafein, alkol ve nikotinden kaçının.Kan akılını olumsuz etkileyebileceğinden; alkol, kafein ve şeker tüketimini azaltmaya çalışılmalıdır. İçerisinde kafein bulunduran kahve ve çay, şeker bulunduran meşrubatlar ve çikolata yemekten kaçınılmalıdır. Kan akışı olumsuz etkilendiğinde kulak çınlaması da kötüleşebilir. Kan akışı ve dolayısıyla çınlama için en zararlı madde ise Nikotin’dir. Tüm tütün ürünlerini bırakmak en iyi tercih olacaktır. Bunun için doktordan yardım alınabilir. Çınlama nedeniyle uyku problemi çekildiği durumlarda, kafeini kesmek ekstra yarar sağlayacaktır.
Kulak Çınlamasının Altında Yatan Nedenlerin Tedavi Yöntemleri
1. Doktora danışın. Kulaklardaki zil sesi veya vızıltı, kulak çınlaması olarak nitelendirilir. Önemli olan bu semptomun altında yatan nedeni bulmaktır. Bunun için bir doktora başvurulmalıdır. Doktor, fiziksel muayene ve işitsel testler uygular. Kulak çınlamasının nedenleri arasında yüksek seslere maruz kalma, kulak burun tıkanıklıkları, kalp veya kan damarı sorunları, reçeteli ilaçlar ve tiroid bozuklukları bulunmaktadır.
2. Gerekliyse, uzman doktorlara transfer olun. Kulak çınlaması için ilk olarak aile hekimlerine başvurulabilir. Ancak gerekli durumlarda onlar kişileri, bu konuda daha geniş bilgi sahibi olan uzmanlara yönlendirebilirler. Bu uzmanlar, işitme uzmanları (odyolojist) ya da kulak burun boğaz uzmanları (KBB) olabilir. Bu şekilde, kulak çınlaması için daha doğru ve uzun vadeli tedavi planı oluşturulur.
3. Doktorlara her konuda bilgi verilmelidir. Yüksek seslere sık maruz kalınıyorsa doktorun bundan haberdar olması gerekir. Çünkü kulak çınlamasının en yaygın nedenlerinden biri yüksek seslerdir. Çınlama riskinin yüksek olduğu kişiler ise fabrika, inşaat gibi gürültülü bir yerde çalışanlar, sık sık elektrikli alet kullananlar, düzenli olarak konserlere katılan müzisyenler, patlamalara maruz kalanlardır. Yüksek sesli mekanlarda bulunulduğu bilgisinin verilmesi, doktorların çınlamanın nedenlerini anlaması için yararlı olacaktır.
4. Kullandığınız ilaçları doktorunuza bildirin. Bazı ilaçlar kulak çınlamasına neden olabilir ya da kötüleştirebilir. Neredeyse 200’den fazla ilacın böyle bir etkisi bulunmaktadır. Bu ilaçlara, bazı antibiyotikler, kanser ilaçları, antimalaryal ilaçlar ve diyüretikler dahildir. Bu nedenle, alınan ilaçları doktorun bilmesi, uygulanacak stratejiyi belirlemek açısından önemlidir. İlaçların yan etkileri varsa dozajın azaltılması ya da ilacın başka bir alternatifle değiştirilmesi doktor tarafından tavsiye edilebilir.
5. Kulak kirlerinin birikmesini önleyin. Biriken kulak kiri, kulak sağlığı açısından zararlı olabilir. Çünkü kirler, kulak kanalını tıkayıp işitme kaybına, tahrişe ve kulak çınlamasına sebep olabilir. Gerekli durumlarda, biriken kirler kulak kanalı yıkanarak temizlenmelidir. Bunun için doktorlar, ilaç damlalarını veya özel bir emme cihazını kullanabilirler. Eğer kişi kulağını kendi yıkamak istiyorsa öncelikle doktora danışmalıdır. Daha sonra, damlalıklı bebek yağı ya da hidrojen peroksitten yararlanılabilir. Bu noktada doktora danışmak büyük önem taşır. Kulakları tahriş edip kulak zarını kulak kanalına doğru ittirebileceğinden kulak temizliği için pamuklu çubuk kullanmak, pek doğru değildir.
6. Varsa, kan basıncı veya kan damarı sorunlarının tedavisini yaptırın. Kulak çınlamasının altında yatan nedenlerden birinin, yüksek tansiyon ya da dolaşım sorunları olduğu bilinmektedir. Eğer sorun buysa, doktor tarafından ilaç reçetesi sağlanacaktır. İlaçları alırken kullanma talimatlarının izlendiğinden emin olunmalıdır. Kişi, diyet ya da yaşam tarzı değişikliği gibi destekleyici tedaviler için doktorundan bilgi alabilir. Tüketilen tuz miktarının sınırlandırılması buna örnek olarak verilebilir. Bu öneriyi uygulamak için pişirilen yemeklere tuz yerine kuru ya da taze otlar eklenebilir. Dışarıda tüketilen yemeklere ekstra tuz koymaktan ve tuzlu atıştırmalıklardan kaçınılabilir. Kulak çınlamasına yardımcı olmak için yağ alımı azaltılması ve düzenli egzersiz de doktorlar tarafından yapılan tavsiyeler arasındadır.
7. Tiroid bozukluğu olup olmadığını kontrol ettirin. Hem tiroid aşırılığı (hipertiroidizm), hem de az aktif tiroid (hipotiroidizm) kulak çınlamasına neden olabilir. Bu sorunları tespit etmek için kan testleri yapılabilir. Buna ek olarak, bulunan tiroid bezinde şişlik ya da topaklar olup olmadığı, kişinin doktoru tarafından kontrol etmelidir. Bir tiroid bozukluğu mevcut ise doktorun tavsiye ettiği ilaçlar alınmalıdır. Tiroid ilaçlarını kullanırken, her ilaçta olduğu gibi talimatları takip etmek gerekmektedir. Bu ilaçları kullanırken, aç karnına ve belli saatlerde kullanmaya özen gösterilmelidir.