Mastit halk dilinde bilinen adı ile “meme iltihabı” , memede oluşan iltihap nedeniyle kabarmalar, kızarıklıklar, hassasiyet ve acı meydana gelir. Bu şikayetleri iyileştirmek için antibiyotik kullanımı çeşitli enfeksiyonlara neden olabilir dolayısıyla kullanımın gerekli olup olmadığına karar vermek için en iyi yol doktorunuza başvurmaktır. Göğsünüzde oluşan bir enfeksiyon ameliyat gerektirecek çıbanlara sebep olabilir fakat mastitin olabildiğince hızlı tedavi edilmesi bu durumun önüne geçer.
Mastit Belirtileri ile Mastiti Tanıyın
- Göğsün tümünde veya bir kısmında yoğun acı hissi, ciddi derecede kızarıklık, hassasiyet, sıcaklık ve kabarıklık.
- Yorgun ve bitkin hissetme, ağrılar, soğuk algınlığı veya grip olmuş gibi hissetme. Grip olduğunu düşünen emziren bir anne mastit olmuş olabilir. Hastalığın fark edilmesi esnasında gribal durumal görülebilir.
- Soğuk algınlığı, yüksek ateşliymiş gibi hissetme veya gerçekten ateşi çıkma.
- Giderek kendini daha kötü hissetme, göğüs hassasiyetinde sürekli bir artış, ateşin giderek daha çok yükselmesi. Basit bir konjesyonda, damar tıkanıklığında veya enfeksiyonsuz bir mastitte kendinizi giderek daha kötü hissetmek yerine daha iyi hissedersiniz.
- Çatlaklı ya da kanayan meme ucu,
- Stres veya bitkinlik hissi,
- İştahsızlık veya öğünlerin arasının normalden uzun olması
Mastit Nasıl Önlenir?
En iyi yolu mastite neden olacak şeylerden kaçınmaktır.
- Konjesyonu azaltmak. Sütün damarlardan kolayca akmayıp tıkanıklığa yol açması mastite neden olabilir.
- Sık sık emzirme. Emzirmenin süresinde kısıtlamalara gitmeyin.Göğüslerinizin yeterince dolduğunu düşündüğünüzde bebeğinizi emzirin. Acıkmış olmasını beklemenize gerek yok.
- Uyku pozisyonu. Midenizi ve göğüslerinizi sıkıştıracak şekilde uyumaktan kaçının.
- Fiziksel ve zihinsel olarak olabildiğince dinlenin.
Mastit Tedavisi
1) Olabildiğince çok dinlenin. Mastit bir hastalıktır dolayısıyla bir rapor alarak izinli sayılabilir ve tüm zamanınızı bebeğinize ayırabilirsiniz. Emzirme sizi rahatlatacak aynı zamanda stresi azaltacağından bağışıklık sisteminizin güçlenmesine yardımcı olacaktır.
2) Göğüslerinize sıcak ve soğuk kompres uygulayın. Soğuk acıyı alırken, sıcak kompres kan dolaşımını artırarak enfeksiyonlu alanın daha çabuk iyileşmesini sağlayacaktır. Sıcak suyla duş alın. Sıcak su veya sıcak ve nemli havlular kuru sıcaklıktan çok daha etkili olacaktır. Soğuk kompres içinse bir bez veya plastik torba içinde parçalanmış buzlar kullanın.
3) Hassas olan bölgeye nazikçe masaj yapın. Masaj, kan dolaşımını artırmaya, tıkanmış damarları açmaya yardım edecektir. Masajı sıcak bir duş esnasında yapmak daha etkili sonuç verecektir.
4) Özellikle iltihaplanmış olan meme ile emzirmeyi deneyin. Eğer emzirirken canınız acırsa iltihapsız tarafla emzirmeye devam edin ve orada süt bittiğinde iltihaplı olana geri dönün. İltihaplanan göğsün boş olması önemlidir, bunun en iyi yolu da emzirmektir. Eğer bebeğiniz yeterince emmiyorsa boşaltmak için süt pompası kullanabilir veya elinizle göğsünüzü sağabilirsiniz.
5) Emzirirken bebeğin pozisyonunu değiştirin, böylece tüm damarlar boşalmış olacak iyileşme süreci hızlanacaktır.
6) Acı ve ateş için ağrı kesiciler alın. Emzirme esnasında alınabilecek ilaçlar olmasına özen gösterin. Acı hem sütünüzü azaltacak hem de vücudunuzun iltihap karşısında direncini düşürecektir.
7) Çok fazla sıvı tüketin. Ateş ve iltihap vücudunuzun sıvı gıdalara olan ihtiyacını artıracaktır.
8) İyi beslenerek bağışıklık sisteminizi güçlendirin.
9) Uyurken ya sutyen kullanmayın ya da çok hafif ve rahat olan bir sutyeni tercih edin.
10) Emzirmekten kaçınmayın. Bebeğinizi sütten kesmek, meme iltihabı ve göğsünüzde oluşabilecek ameliyat gerektirecek çıban çıkma riskini artıracaktır.
11) İltihap sütün tadını bozup daha tuzlu hale getirebilir. Çoğu bebek bunu fark etmeden emmeye devam etse de eğer bebeğiniz bunu fark eder ve iltihaplı göğüsten emmeyi reddederse önce iltihapsız olandan başlayın ardından diğeriyle devam edin. Bebek bunu fark etmeyecektir. İltihap azaldıkça sütün tadı normale dönecektir.
- Mastit Tedavisinde Antibiyotik Gerekli Mi? Bakteriyel bir enfeksiyon olmadan da iltihap ve acı oluşabilir. Mastitin göğüste enfeksiyona neden olup olmadığına karar vermek zordur. Bu nedenle eğer mastitten şüphelenirseniz olabildiğince çabuk doktorunuza başvurun. Ek olarak aşağıdaki maddeler antibiyotiğe ihtiyaç duyup duymadığına karar vermekte yardımcı olabilir:
- Şu durumlarda antibiyotiğe ihtiyaç duymayabilirsiniz:
- Daha önce mastit yaşamadıysanız
- Çok kötü hissetmiyorsanız
- Son birkaç saatte giderek daha kötü olmadıysanız
- Ateşiniz yükselmiyorsa
- Göğüsteki hassasiyet ve acı artmıyorsa
- Şu durumlarda antibiyotik kullanmanız gerekebilir:
- Daha önce mastit olduysanız
- Ateşiniz yğkseliyorsa
- Giderek daha hasta hissediyorsanız
- Meme uçlarınız bakterilerin göğüs dokusuna girmesine izin verecek şekilde çatlıyorsa
- En iyi antibiyotikler hangileri? Mastite neden olan bakteriler stafilokoklardır ve bunlarla savaşmadan en iyi antibiyotikler cloxacillin ve sefalosforinlerdir. Bu antibiyotikler emzirirken de kullanılabilir. Antibiyotik kullanmaya başladıktan birkaç gün sonra iyi hissetseniz bile antibiyotik alma sürenizi doktorunuzun önerdiği kadar sürdürün. Yarıda kesmek mastitin tekrarlamasına neden olabilir. Antibiyotik almanıza rağmen daha iyi hissetmiyorsanız yeniden doktorunuza başvurun, sizi farlı bir ilaca yönlendirecektir.
Mastit Doğal Yollarla Nasıl Tedavi Edilir?
Emzirme, anne ve çocuk için özel bir bağlayıcıdır. Warwick Üniversitesinde emzirmenin psikolojik etkileri üzerinde yapılan araştırmalara göre, bebeğin emme esnasında meme ucunda yaptığı hareketler beyindeki sevilme hissinden sorumlu olan oksitosin hormonu miktarını artırıyor. Bu hormon anne ve çocuk arasındaki iletişimi ve bağlılığı güçlendiriyor. Klinik araştırmalar bir yana, pek çok kadın emzirmenin kendilerini çok iyi hissettirdiğini belirtiyor.
Elbette her şey gibi emzirmenin de bazı problemli tarafları var. Süt üretiminde sorunlar, konjeksiyon ve en kötüsü mastit.
En bilinen ve kesin çözüm antibiyotik kullanmak olsa da, emzirme döneminde antibiyotik kullanımı tartışmalı bir konudur. Antibiyotiklerin içerisindeki maddeler doğrudan süte oradan da bebeğe geçer. Bu durum bebeğin gelişmesinden negatif bir rol oynayabilir.
1) Bebeğinizi emzirin. Çoğu kez mastit göğüste tıkanmış bir süt kanalı olduğuna işaret eder. Bunu aşmak için en iyi yol bebeğinizi sık sık emzirmektir. Bazen iltihap dolayısıyla acı verici olsa da, tartışmalı antibiyotik kullanımından daha doğru ve doktorlar tarafından da tavsiye edilen yol emzirmektir.
2) Göğsünüze masaj yapın. Bebeğiniz emiyormuş gibi göğsünüzü parmaklarınızla ovun. Bu tıkanan kanalın açılmasına yardımcı olacaktır. Masaja göğsün dış kısmından başlayarak meme ucuna ve iltihaplanan kısma doğru gidin.
3) Sutyeninizi lahana yapraklarıyla doldurun. Bu yol biraz farklı görünse de Sutyeninizin içindeki çiğ lahana yaprakları iltihaplı bölge üzerinde iyileştirici etki yapacaktır. Soğuk lahana yaprakları, iltihabı azaltıcı soğuk kompres etkisi yaratacaktır. Ayrıca bu yapraklar, göğüsteki hassasiyeti azaltacak ve tıkalı süt kanalındaki iltihabın dışarı çıkmasına yardımcı olacaktır.
4) Çiğ sarımsak tüketin. Çiğ sarımsak doğal bir antibiyotiktir. Üstelik sarımsağın medikal antibiyotiklerin aksine herhangi bir yan etkisi yoktur. Aynı zamanda emzirme esnasında yutmayı kolaylaştırır.
5) Sıcak duş alın. Sıcak suyla duş almak ve etkilenen bölgeye su tutmak, tıkanan süt kanalının açılmasına, iltihabın ve acının azalmasına yardımcı olacaktır.
6) Mümkün olduğunca dinlenin. Diğer tüm enfeksiyonlarda olduğu gibi, mastidi devamı edebilmek için de vücut çok fazla enerji harcar. Dinlenme, bağışıklık sistemini güçlendirerek vücudun iltihapla savaşmasına ve en kısa sürede onu tedavi etmesine yardımcı olur.
7) Ekinezya alın. Ekinezya, bağışıklık sistemini güçlendirici ve vücudun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı şifalı bir bitkidir.
Bu adımlar iltihabın ilk sinyallerinden itibaren uygulandığında antibiyotikler kadar etkilidir. Yine de, tüm bunlara rağmen bir iyileşme gözlenmediyse doktorunuza başvurun.
İpuçları:
- Mastitin tekrarlamasıyla ilgili sorunlar genellikle emzirme düzeninden kaynaklanır:
- Sütten kesilme,
- Emzirme yerine biberonla besleme
- Bebekten ayırdıktan sonra göğüs bakımına önem vermeme
- Annenin bağışıklık sisteminin stres ve yorgunluktan ötürü zayıflamış olması
Meme iltihabı yaşam kalitenize bir göz atmanız, emzirme alışkanlığını düzenlemeniz gerektiğine dair bir işaret olabilir.